OKB ‘si olan kişiler kendi zihinlerinde yarattıkları düşünceleri yoksaymaya, bastırmaya ya da başka düşünce ve hareketlerle etkisiz hale getirmeye çalışırlar. Bu düşünceleri uzaklaştırmak içinde çoğu kez irade dışı yenileyen hareketler gösterirler.
Obsesyon (Saplantı) ve kompulsiyonlar (zorlantı) çoğu kez kişinin günlük hayatını aksatarak sıkıntıya girmesine neden olurlar. Kişi bu düşüncelerin ve tekrarlanan davranışların anlamsız, saçma ve işlevsiz olduğunu bilse de düşünce ve davranışlarını durduramaz. Hastalığın katı ve titiz ailelerde yaşamış bireylerde görülme olasılığı diğer bireylere oranla daha yüksektir. Başlangıç yaşı ortalama 20 ‘dir fakat son yıllarda yapılan araştırmalarda çocuklarda da gözlenmiştir.
Sık görülen obsesyonlar şunlardır;
- AIDS gibi hastalıklara yakalanmaktan korkma
- Simetri düzen gereksinimi
- Bedenle ilgili işlerden tiksinme
- Mikrop kapma korkusu
- Zarar verme korkusu
- Cinsel içerikli düşünceler
- Felaket senaryoları
Bu düşünceleri aklından çıkarmak içinde kişiler;
- Uzun süren duş alma, el yıkama diş fırçalama
- Ev, eşya ve arabayı defalarca yıkama
- Ütü, ocak, fırın, kapı, elektriği ve musluğu kapalı olduğunu bildiği halde defalarca kontrol etme
- Belli bir hareketi belli bir sayıda sürekli yapma
- Sayı sayma, plaka ezberleme
- Eski eşyaları biriktirme
- Ağaçları sayma
- Kaldırımda yürürken yerdeki çizgilere basmadan yürümeye çalışma gibi hareketleri tekrarlarlar.
Bu durumda OKB şikâyetleri gösteren kişinin mutlaka profesyonel danışmanlık alması gerekir. Tedavide davranışlarla baş etmesi için işiye özel bir program hazırlanır.
Tedavinin amacı korkulan düşünceyi yenip, tekrarlanan davranışı yapmaktan kaçınmasını sağlamaktır. Böylece kişi korkularıyla törensel davranışını yapmadan yüzleşir ve korkulan düşünce gerçekleşmediği içim kişinin endişe ve sıkıntıları kaybolur.