Özgüven; kişinin kendisini bir durum yada olayla ilgili başarılı olup olamayacağı ya da standart bir şekilde tamamlama konusunda yeterliliğiyle ilgili inancından oluşur. İnancı kendisinin yeterli olduğu veya standartı yerine getirme esnasında sorun yaşamayacağı şeklinde ise “Özgüvenli” olduğunu hisseder, yetersiz olduğu veya standartlara uygun yerine getiremeyeceğine inanıyorsa “Düşük Özgüven” sorunundan bahsedilebilir.
Kişinin kendisi hakkındaki olumsuz yargı ve düşünceleri düşük özgüven probleminin temelini oluşturmaktadır. Diğerlerinin olumlu yargıları olsa da düşük özgüven problemi yaşayan bireyler bunları dikkate almazlar, kendileri hakkında olumsuz en ufak eleştiriye ise kendileri hakkındaki yargılarını desteklediği için tutunup bunu abartma eğilimindedirler. Özeleştirel parçaları kuvvetli bir şekilde her hareketi, davranışı, düşünceyi, duyguyu inceler ve acımasızca eleştirirler, başkalarının yaptığı hataları son derece makul ve şefkatle yaklaşır iken kendi hatalarına karşı toleransı yoktur.
Düşük özgüven sorunu kişinin günlük davranışlarına yansır. Kişi sosyal ortamlarda kendini ifade etmek, bir şey talep etmek, ihtiyaçlarını belirtmek konusunda mahcup ve çekingen davranır. Bu hali bedenine yansır, kısık sesle konuşan, kavruk, boynu eğik duruşu olan, göz kontağı kuramayan bir beden imajı gözlenir. Duygu bağlamında ise korku, kaygı, endişe, huzursuzluk, utanç, gibi duyguları sık sık yaşar. Kendini eleştiren, küçümseyen, yetersizliği ile ilgili inançların oluşturduğu düşünceler oldukça fazla zihninden geçer.
Özgüven sorunu düşük insanlar kişisel bakımlarına özen göstermeyerek; düzenli duş alma, kıyafetlerinin temiz, ütülü olması, kuaför, diş bakımı konularında dikkatsiz bir profil sergileyebilirler. Bazen ise bu konularda başkalarının ilgisini çekebilmek için tamamen dikkatli dış görünüşünde mükemmeliyetçi bir tablo çizebilirler.
Okulda ya da işte hata yapmaktan ölesiye korkan, özellikle performans sergilenecek durumlarda kaçınma eğiliminde davranışlar sergileyebilirler. Katı bir mükemmeliyetçilik geliştirerek, eleştirel bir durum yaratmamak için gecesini gündüzüne katıp çalışan, dış dünyadan kendisini soyutlayan, başarı odaklı, işkolik, düşük özgüven sorunu yaşayan kişilerde vardır.
Sosyal ortamlarda kendini göstermekten kaçınan silik, görünmeyen bir kişi olmaya çabalayan, kendinin farkında olmayan kişiler olabilecekleri gibi tüm hayat amacı diğerlerinin gözünde değerli, göze batan, aranan insan olma amacı güden düşük özgüvenli kişilerde vardır. Boş zaman aktivitesi olarak yargılanma riski içeren rekabete dayalı sporlardan, sanatsal faaliyetlerden kaçınma eğilimi gösterirler.
Düşük özgüven sorunu bazen depresyon, anksiyete bozukluğu ya da çekingen kişilik bozukluğunun belirtisi olabilir. Bu nedenle özgüven sorunları yaşayan bireylerin bu konuda çalışan bir ruh sağlığı profesyoneli ile görüşmelerinde fayda vardır.